Evlenmenin Şartları

Nikâhın sahih olması için aşağıdaki şartlar gereklidir:

1- Evlenecek kimselerin “evlenme engelleri” denilen hallerden uzak olmarı şarttır. Mesela süt kardeşler birbiriyle evlenemeyeceği gibi, evli bir kadın da başkasıyla evlenemez.

2- Nikâh akdi yapan iki tarafın, bu işleme aklı eren ve evliliğin ne olduğunu bilen “mümeyyiz” kimselerden olması şarttır. Velisinin izni olmadan kendileri için nikâh yapanların ise, ayrıca ergenlik çağında yetişkin kimseler olması lazımdır.

3- Nikâh sözleşmesi yapan iki taraftan her birinin sözünü diğerinin de işitmesi şarttır. Sağır ve dilsizler hariç.

4- Hanefî mezhebine göre nikâh anında, müslüman, akil-baliğ en az iki erkeğin veya bir erkek iki kadının şahit olarak bulunması şarttır. Diğer üç mezhebe göre iki şahidin de erkek olması gerekir.

5- Şahitlerin nikâh sözleşmesini birlikte işitmiş olmaları şarttır. Şahitler sağırsa olmaz. Sözleşme lisanını anlamış olmaları da gerekir.

6- Yetişkin, ergenlik çağında olan kızın evlendirilmsinde (Hanefî mezhebine göre) onun rızasının alınması şarttır. Diğer üç mezhepte erkek velinin rızası yeterlidir.

7- İcab ve kabülün aynı mecliste olması şarttır. Bir mecliste teklif sözü olan icab yapıldığı halde öbür taraf kabul etmeden oradan ayrılsa veya o anda vaziyet değişikliği sebebi olan başka şeylerle meşgul olsa, artık o teklife verilen cevap hükümsüz olur. Gemi ve uçaklar müstesna, yaya veya araçla yürürken yapılan icab-kabul de böyledir.

Şahitler huzurunda sözsüz olarak yazışmayla yapılan nikâh da geçersizdir. Ancak birisinin, “benimle evlen” gibi evlenme teklifini yazan bir mektubu şahitler huzurunda seslice okunsa ve teklifi alan da orada “kabul” cevabını verse, icab ve kabul aynı yerde bulunmuş olacağından, bu nikâh sahih ve geçerli olur.

el-Muğni, 7/337-343; el-Fıkhu ale’l-Mezahib, 4/18-28; el-Hindiyye, 1/267-270