Kazâ Namazına Fırsat
Sohbettekilerin biri kuyumcu diğeri berberdi. Beş vakit namaz kılıyorlardı. Sohbet ilerleyince onlara dedim ki:
-Biliyorsunuz, günde beş vakit namazı kendi vakitlerinde kılmak farzdır. Kesin zaruret yokken namazı kılmadan vaktini geçirmek haramdır, büyük günahtır. Özürlü veya özürsüz kaçırılan namazların farzlarını kazâ edip kılmak da farzdır. Kazâlar ise farklı vakitlerde ve sınırsız kılınabilir.
Bu arada berber kendi hâlini şöyle anlattı:
Sohbettekilerin biri kuyumcu diğeri berberdi. Beş vakit namaz kılıyorlardı. Sohbet ilerleyince onlara dedim ki:
-Biliyorsunuz, günde beş vakit namazı kendi vakitlerinde kılmak farzdır. Kesin zaruret yokken namazı kılmadan vaktini geçirmek haramdır, büyük günahtır. Özürlü veya özürsüz kaçırılan namazların farlarını kazâ edip kılmak da farzdır. Kazâlar ise farklı vakitlerde ve sınırsız kılınabilir.
Bu arada berber kendi hâlini şöyle anlattı:
-Efendim, benim namaz borcum çok. Bunları kazâ etmeyi çok istiyorum, fakat bir türlü başlayıp sürdüremiyorum. Dükkânda kalfam da yok, câmide vakit namazlarından sonra hemen dükkâna dönmek zorunda kalıyorum. Ayrıca, kimisi diyor ki:
“ Farz borcu varken sünnet kılınamaz, sünnetlerin yerine kazâ namazı kılınmalıdır.” Birileri de diyor ki: “Sünnetleri asla terk etme, kazâları da fırsat buldukça kılarsın!” Gerek ihmâl gerek gevşeklik, bir türlü kazâ namazlarını kılmaya fırsat bulamıyorum. Kusurluyum, ümitsiz ve huzursuzum.
Kısaca bu meselenin aslını şöyle açıkladım:
-Evet Şâfiî âlimleri, farz borcu varken sünnet ve nâfileye vakit ayırmak câiz olmaz demişlerdir. Hanefîlere göreyse, kazâ borcu olanların kazâları kılarken, beş vaktin sünnetlerini de kılması daha iyidir ve sünnettir. Ancak hiçbir müctehid âlim, sünnet yerine kazâ kılmak “câiz değildir, günahtır” dememiştir. Ayrıca tek namazda çift niyetle, “ hem farzın kazâsı hem vaktin sünneti kılınabilir” diyen bir müctehid âlim de yoktur. Bu durumda ancak farz namazı sahîhtir.
Fakat yıllarca namaz borcu olanlar, iki rek’atlık sünnetleri koruyarak zaman kazanmak için, cemâat darlığı da olmadan dört rek’atlık sünnetler yerine kazâ namazı kılabilirler. Bu hususta tercih hakkı kazâ namazı kılanlarındır.
Sözlerimi dikkatle dinleyen berber dedi ki:
-Bundan sonra inşâallah, bazı sünnetler yerine kazâ kılma ruhsatını da kullanarak, on yıllık namaz borçlarımı ödeyeceğim.
Biraz düşünceli görünen kuyumcu ise şöyle dedi:
-Benim namaz borcumla birlikte günahlarım da çok. Sünnetlerin sevabını da kaçırmak istemem. İnşâallah her gün sünnetleriyle beş vakit yanında, en az bir günlük de kazâ kılacağım. Benim berberden fazla vaktim de var…
Aradan beş yıl geçmişti. Bana anlattıklarına göre, berber ile kuyumcunun günlük edâ ve kazâ namazları kesintisiz devam ediyordu.