Kimler İmamlık Yapabilir?

Bir kimsenin cemaate imam olup namaz kıldırabilmesi için, en azından aşağıdaki özellikleri taşıması gerekir:

1- İtikadı düzgün müslüman olması

2- Akıllı olması, deli veya sarhoş olmaması

3- Ergenlik çağında, yani bâliğ olması. (Şafiîlerde şart değil.)

4- Erkek olması. Kadın ve hünsa, erkeklere imam olamaz. Kadın kadına imamlık yapabilirse de mekruhtur.

5- Namaz sahih olacak kadar Kur’an’dan ezbere yanlışsız okuyabilmek. Fatiha Suresi’yle en az üç ayet okumak vacibtir. (Şafiî mezhebinde, Fatiha ve Tehıyyatın doğru okunabilmesi, imam ve cemaat için farzdır.)

6- Özür sahibi olmamak. Mesela abdest tutamayan, rükû ve secdeleri yapamayan özürlü kişi, kendi gibi özürlülere imam olabilirse de, özürsüz kimselere veya ondan farklı bir özrü bulunanlara imam olamaz. (Şafiîlere göre, abdest tutamayan özürlüler de özürsüzlere imam olabilir.)

Bu zaruri şartlardan sonra, imamlığa daha lâyık kimseler de şunlardır:

1- Namaz meselelerini daha iyi bilen,

2- Sonra okuması daha güzel olan,

3- Sonra haramlardan daha ziyade sakınan,

4- Sonra yaşı daha büyük olan,

5- Sonra ahlâkı daha güzel olan,

6- Sonra da -sünnete uygun kıyafetiyle- kendisi daha güzel olandır.

Bunlardan sonra da: Sesi daha güzel, rütbesi daha yüksek, elbisesi daha temiz ve düzenli, misafire görü mukim kimseler, imamlıkta tercih sebebidir. Fakat cami görevlisi ve hane sahibi, imamlıkta öncelik hakkına sahiptir. (1)

(1) el-Mavsilî, el-İhtiyar, 1/79-80; Molla Hüsrev, Düreru’l-Hukkâm, 1/85; Reddü’l-Muhtar, 2/294-297; Şurbinî, Muğni’l-Muhtac, 1/361.